Klik-klanken, zoals je maakt met bijvoorbeeld je tong achter je tanden, komen in heel veel talen van de wereld voor om emoties uit te drukken. Bekend is bijvoorbeeld de Surinaamse ‘tjoerie’. Maar talen kunnen kliks ook gebruiken als medeklinkers om woorden mee te vormen. Dit gebruik van kliks is waarschijnlijk het bekendst…
Mikal Tseggai is Tweede Kamerlid met een missie én met een meertalige achtergrond. We spreken met haar over de (Afrikaanse) talen in haar leven. Voor wie je nog niet kent, wie ben je? Ik ben Mikal Tseggai, 29 jaar en opgegroeid in Haarlem. Daar zijn mijn ouders terecht gekomen nadat ze zijn…
Dit verhaal werd in het Rukiga verteld in januari 2019 in Kabale (Uganda). Rukiga wordt heeft meer dan 2 miljoen sprekers en wordt vooral gesproken in zuidwest Uganda. Er was eens een uil die er wijs en slim uitzag. ‘s Nachts ging de uil op zoek naar eten en overdag sliep hij op…
Stemmen van Afrika heeft de LOT Popularisingsprijs gewonnen! Deze prijs wordt elk jaar uitgeloofd door de Landelijke Onderzoeksschool Taalwetenschap aan een wetenschapscommunicatieproject op het gebied van de taalkunde. Op het Taalgala mochten Jenneke van der Wal en Maarten Mous namens het hele team de prijs in ontvangst nemen. De jury roemde het…
“Lan mooy kóoba? Kóoba mooy ku xam lépp.” (Wolof: Wat is kóoba? Kóoba betekent degene die alles weet). Dit zei de Senegalese popartiest Waly Seck op het podium in 2015, toen hij de titel van zijn liedje kóoba yi (de kóoba, mv.) uitlegde. Kóoba verwijst naar de kennis en kunde waarmee een…
Op vrijdag 24, zaterdag 25 en zondag 26 november 2023 wordt in theater De Regentes in Den Haag de vijfde editie van het Festival voor het Afrikaans gehouden. Deelnemers zijn onder meer Antjie Krog, Stef Bos, Adriaan van Dis, Amanda Strydom, Ronelda Kamfer, Babs Gons, Frazer Barry, Dean Balie, Marlo Minnaar en de Klimaatdichters.…
Dr. Oumou Koultoum Diaby Kassamba is docent Engels en Vertalen aan de Universiteit Ouagadougou. Ze deed in 2015 haar promotieonderzoek aan de Universiteit Leiden over het vertalen van ziektetermen in het Djoela, een veelgesproken taal in Burkina Faso. Ze behaalde haar Master in Vertalen aan de Universiteit van Ouagadougou, Burkina Faso, in…
Zimbabwe (bron: bbc.com) Op 23 augustus 2023 worden er in Zimbabwe verkiezingen gehouden. Tijdens deze verkiezingen worden de raadsleden, parlementsleden en president gekozen voor de komende jaren. Eén van de presidentskandidaten, Nelson Chamisa van de nieuwe partij Citizens Coalition For Change, de ‘Burgercoalitie voor Verandering’, heeft zich in het verleden uitgesproken over…
Na de groepswinst in de poule speelt Oranje op zondagochtend om 04:00 tegen het Zuid-Afrikaanse team, dat na een spectaculaire wedstrijd Italië wist uit te schakelen. Wat moet je weten over deze nieuwe tegenstander van Oranje? Leer de namen van het team, het land en de belangrijkste speelsters - en klik op…
Harrie Leytens website over Afrikaanse cultuur, kunst en religie is een partner van Stemmen van Afrika Wie is Harrie Leyten? Harrie Leyten (1935-2023) was conservator voor Afrika van het Tropenmuseum in Amsterdam. Hij heeft er voor gezorgd dat je je in Afrika waant als je door het Tropenmuseum loopt. Hij heeft veel…
Tanja Hendriks is onderzoeker aan de KU Leuven en ze onderzoekt momenteel hoe ambtenaren in Malawi hun taken opvatten en uitvoeren tijdens noodsituaties die ontstaan door de diverse rampen die het land treffen ten gevolge van klimaatverandering. ‘Walira mvula, walira matope’ is een prachtig en vaak gebruikt Chichewa spreekwoord dat ik tijdens…
Van 10 tot 12 mei vindt de eerste Caribbean Climate & Energy Conference (CCEC) plaats op Aruba. Deze conferentie wordt georganiseerd door Aruba en Nederland om de samenwerking tussen kleine eilanden wereldwijd te bevorderen en de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan. Maar hoe praat je over klimaatverandering in het Papiaments? Stemmen…
Ntjam Rosie is een singer-songwriter geboren in Kameroen die in haar jeugd naar Nederland is gekomen. In 2021 verscheen haar album Home Cooking. Een prachtig album dat tot stand kwam in haar eigen huis tijdens de pandemie. Op dit album zingt Ntjam Rosie niet alleen in het Engels, maar ook in het…
Op 2 april wordt de Internationale Dag van het Kinderboek gevierd, een dag om de liefde voor lezen te bevorderen en aandacht te vragen voor kinderboeken. Het is belangrijk om lekker te kunnen lezen in je eigen taal, maar dat is niet voor ieder kind mogelijk. Ron Leunissen wil daar met zijn…
Tot en met april 2023 presenteert de zangeres Shirma Rouse de tentoonstelling Gospel, een muzikale reis van kracht en hoop in het Museum Catharijneconvent in Utrecht. De tentoonstelling maakt duidelijk dat gospel, zoals wij het kennen, is geworteld in de Afro-Amerikaanse kerk. Maar voordat deze gemeenschap het de wijde wereld inbracht, heeft…
(spoilerwaarschuwing: we bespreken een opdracht uit de eerste aflevering) Wie is de Mol 2023 is begonnen en dat brengt veel leuke momenten met zich mee. Het 23e seizoen speelt zich namelijk af in Zuid-Afrika! Niet alleen is het leuk om te raden wie de mol is, er is ook iets anders dat…
Op 19 december 2022 bood minister-president Rutte namens de Nederlandse regering excuses aan voor het slavernijverleden (zie hier de toespraak). Hij deed dat in maar liefst vier talen: Nederlands, Engels, Papiaments, en Sranantongo. Waarom deze vier talen? Wat is de link met de slavernijgeschiedenis van Nederland? Nederlands ligt voor de hand als…
Bedreigde talen kunnen voortleven als ze goed worden geleerd aan nieuwe sprekers, zoals mensen met een migratieachtergrond. Dit stelt bijzonder hoogleraar Felix Ameka in zijn oratie op 30 september. Nederlanders kunnen daaraan bijdragen door zich minder ‘beleefd’ op te stellen richting mensen van wie het Nederlands niet de moedertaal is. Er is…
Dit verhaal is de winnaar van onze verhalencompetitie: 'Dat leest als een beest!' van juni 2022. Het verhaal is geschreven door Zachary van 11 jaar uit Oegstgeest en geïnspireerd door zijn Marokkaanse roots en zijn opa. Het verhaal is geschreven in dagboekvorm, want dat vindt Zachary de mooiste vorm van schrijven. Geniet…
We kennen allemaal sprookjes waarin dieren optreden, zoals in Van den vos Reynaerde. En de Grieken hadden al hun sprookjesverzameling van Aesopos; de Fransen hebben de fabels van La Fontaine; de Duitsers de gebroeders Grimm. Door de eeuwen heen hebben deze sprookjes schrijvers geïnspireerd zoals Rudyard Kipling bekend van de Jungle book,…
Heel simpel gesteld is een taal een opeenvolging van allerlei klanken. Die klanken vormen zich tot lettergrepen, de lettergrepen tot woorden, de woorden tot zinnen. Maar vaak horen we taal niet alleen, maar zien we het ook. Het feit dat jij deze informatie tot je krijgt zonder dat je me daadwerkelijk hoort…
Kunnen taalkundigen bepalen waar de wieg van een taalfamilie stond zonder over oude geschriften te beschikken? En zo ja, heeft het dan zin dat archeologen naar dat geboorteland reizen op zoek naar sporen die de sprekers van die vooroudertaal achterlieten om zo de tijdsdiepte van de taalfamilie te dateren (zoals in de video…
Houd je goed vast, want dit stuk gaat over… wiskunde! Je denkt nu misschien: ‘dat heeft toch niks te maken met Afrikaanse talen?’ Maar niets is minder waar. De manier waarop je met taal een bepaald getal onder woorden brengt, kan namelijk heel interessant zijn. Het Yoruba (Niger-Congotaal gesproken in Nigeria en…
In de Surinaams-Nederlandse geschiedenis is 25 november 1975 een belangrijke dag. Op deze dag werd Suriname staatkundig onafhankelijk verklaard. Sindsdien staat deze dag bekend als Srefidensi Dey, oftewel Onafhankelijkheidsdag. De schrijfwijze van het woord srefidensi is sinds de geboorte van het woord niet veranderd. In geschriften en op internet wordt srefidensi vrijwel…
In de Surinaams-Nederlandse geschiedenis is 25 november 1975 een belangrijke dag. Op deze dag werd Suriname staatkundig onafhankelijk verklaard. Sindsdien staat deze dag bekend als Srefidensi Dey, oftewel Onafhankelijkheidsdag. Maar waar komt het woord srefidensi vandaan? Srefidensi Het woord is bedacht door de dichter en schrijver Henny de Ziel (Paramaribo, 15 januari…
Er wordt dikwijls gezegd dat iemand met een “accent” spreekt, en hieraan kunnen we herkennen waar iemand vandaan komt. Dit “accent” is de manier waarop we woorden uitspreken, de klanken dus, of fonetiek in taalkundige termen. Als goed ingeburgerde West-Vlaming in Limburg, heb ik bijvoorbeeld heel wat Limburgse woorden overgenomen en ik…
Er gaat nog veel verkeerd met de representatie van Afrikanen, Aziaten en Zuid-Amerikanen in westerse media. Volgens auteur Vamba Sherif is die vaak te stereotyperend en te eendimensionaal. In de literatuur is dat anders, zegt Sherif. ‘Daar mag iedereen zijn eigen verhaal vertellen.' Waarom gaat representatie van niet-westerse culturen je zo aan…
Groot nieuws: de Nobelprijs voor Literatuur gaat naar de Tanzaniaanse schrijver Abdulrazak Gurnah. Gurnah werd geboren in Zanzibar en een groot deel van zijn oeuvre speelt zich af in Oost-Afrika. Hij is professor emeritus in de literatuur aan de Universiteit van Kent in het Verenigd Koninkrijk, en doceerde ook een aantal jaar…
Onlangs verscheen De gast uit het Rifgebergte van auteur en taalkundige Khalid Mourigh. Het boek is een aanstekelijk verhaal over de wederwaardigheden van zijn Marokkaanse opa. Stemmen van Afrika gaat in gesprek met de auteur. "In dit boek wil ik de ‘gastarbeider’ als individu met een eigen agency aan het woord laten." Voor wie De…
Deze week vond het jaarlijkse zomercongres plaats van de Society for Pidgin and Creole languages (SPCL), de internationale vereniging van taalwetenschappers die onderzoek doen naar pidgins, creooltalen en mengtalen. Normaliter komen deze taalwetenschappers in de zomer bij elkaar op een tropisch eiland met een creooltaal om elkaar bij te praten over het…
Dit stuk liever luisteren? Dat kan ook: Op 21 juni maakte Cody Gakpo zijn debuut in het Nederlands elftal, in de EK-wedstrijd tegen Noord-Macedonië. Het werd een prachtige 3-0 overwinning, waarmee de 22-jarige Eindhovenaar een droom in vervulling zag gaan! En terwijl wij zo voor de buis zaten, vroegen we ons af…
Vorige week vond de tiende editie van het Wereldcongres van Afrikaanse Taalkunde plaats. WOCAL is een driejaarlijks congres dat afwisselend op het Afrikaanse continent en elders plaatsvindt. Na Kameroen (2012), Japan (2015) en Marokko (2018) was nu Nederland aan de beurt om het te organiseren, en specifiek de afdeling Talen & Culturen van Afrika…
Deze week vindt de tiende editie van het Wereldcongres van Afrikaanse Taalkunde plaats. WOCAL is een driejaarlijks congres dat afwisselend op het Afrikaanse continent en elders plaatsvindt. Na Kameroen (2012), Japan (2015) en Marokko (2018) is nu Nederland aan de beurt om het te organiseren, en specifiek de afdeling Talen & Culturen van Afrika…
Deze week vindt de tiende editie van het Wereldcongres van Afrikaanse Taalkunde plaats. WOCAL is een driejaarlijks congres dat afwisselend op het Afrikaanse continent en elders plaatsvindt. Na Kameroen (2012), Japan (2015) en Marokko (2018) is nu Nederland aan de beurt om het te organiseren, en specifiek de afdeling Talen & Culturen…
Vorige maand op 6 april overleed Pieter Muysken, zeer gewaardeerd collega, gelauwerd taalwetenschapper en mede-initiator van Stemmen van Afrika. Naast levensberichten in De Groene Amsterdammer, de Volkskrant en bij de Radboud Universiteit hebben veel collega's al persoonlijke herinneringen gedeeld, bijvoorbeeld op de websites van Voertaal en Neerlandistiek. In dit korte bericht willen…
Op 4 maart 2021 presenteerde de zanger Jeangu Macrooy zijn inzending voor het Eurovisie Songfestival aan het Nederlandse publiek. Het lied is getiteld 'Birth of a New Age' en is geschreven en geproduceerd door Jeangu Macrooy en Perquisite. Nederlandse Eurovisiesongfestivalinzendingen zijn vaak Engelstalig, maar dit is de eerste keer dat er ook…
In deze serie interviewt Pieter Muysken prominente Afrikaanse taalwetenschappers die in het Nederlandse taalgebied werken. Deel 3: Prof. Felix Ameka (Universiteit Leiden). Felix K. Ameka is een vooraanstaand taalkundige met wortels in Ghana, Australië, en Nederland. In december 2020 werd hij benoemd tot bijzonder hoogleraar Ethnolinguistic Vitality and Diversity. Kan je wat…
In 2013 werd er op MTV een optreden uitgezonden van ‘Joyous Celebration’ ‘live at Rhema Ministries’ in Johannesburg. Het optreden heet Izibongo Zenkosi, wat ‘izibongo van koningen’ betekent. Wat er op het podium gebeurt is een groot vraagteken wanneer men niet weet wat ‘izibongo’ zijn. Want wat is dat eigenlijk, izibongo? De…
Verhalen en liederen zijn onderdeel van elke taal en cultuur, en ze kunnen helpen om een identiteit te creëren. Dat was in diverse Afrikaanse landen met name relevant in de periode van prille onafhankelijkheid in de jaren ’60. De Afrikaanse onafhankelijkheid speelt een belangrijke rol in de literatuur van die tijd, waarin…
In deze serie interviewt Pieter Muysken prominente Afrikaanse taalwetenschappers die in het Nederlandse taalgebied werken. Deel 2: prof. dr. Enoch Oladé Aboh (Universiteit van Amsterdam). [1] Kan je wat over jezelf vertellen? Waar ben je opgegroeid? Waar komt je belangstelling voor taal vandaan en hoe oud was je toen je wist dat iets met…
Op 11 september wordt het Centrum voor Afrikaanse kunst, talen en literatuur, of kortweg de Afro-Bieb, geopend in het schitterende gebouw van de Openbare Bibliotheek Amsterdam aan de Oosterdokskade. Dit centrum is al een paar jaar in voorbereiding, maar nu is dus de officiële opening. Het vormt onderdeel van het Huis van…
In deze nieuwe serie interviewt Pieter Muysken prominente Afrikaanse taalwetenschappers die in het Nederlandse taalgebied werken. Deel 1: dr. Azeb Amha (Universiteit Leiden). [1] Waar komt je belangstelling voor taal vandaan en hoe oud was je toen je wist dat iets met taal wilde gaan doen? "Ik ben opgegroeid in Wolaitta Soddo…
Enkele maanden geleden is drs. Lilian Adamson overleden, onderzoeker en docent van het Sranantongo en docent in het bijzonder onderwijs. Voor wie haar gekend hebben was Lilian een indrukwekkende persoonlijkheid, en haar collega’s hebben veel herinneringen aan haar. Lilian werd in op 1953 in Paramaribo geboren. Zij groeide op in het centrum…
Een stukje over stemmen IN Afrika: op 20 mei 2020 zijn er verkiezingen Burundi, voor het parlement en de president. Dat eerste lijkt vrij eenvoudig, omdat er vaste percentages zijn voor een evenwichtige vertegenwoordiging in het parlement: 3 zetels zijn voor de etnische groep Twa, 40% van de zetels is voor de…
Vanaf 1960, nu precies 60 jaar geleden, werden veel Afrikaanse landen onafhankelijk: ze maakten zich los van hun Europese (Franse, Engelse, Portugese) kolonisator en stichtten een nieuwe, onafhankelijke staat. Veel Afrikaanse landen namen bij hun onafhankelijkheid ook een nieuwe naam aan. Hoe kwamen ze aan die namen, en wat betekenen die precies?…
In veel Afrikaanse talen zijn naamwoorden ingedeeld in groepen. Dat zijn niet twee groepen zoals in het Nederlands ‘de’-woorden (de taal, de zon) en ‘het’-woorden (het huis, het idee), maar soms wel een stuk of twintig groepen. In welke groep een woord zit kan je vaak herkennen aan een voorvoegsel, en bovendien…
In Nederland kun je in de aanloop naar de jaarwisseling op veel plaatsen oliebollen krijgen. In de winkelstraten kun je ze vinden bij Oudhollandse marktkramen. Ze zijn te verkrijgen bij bakkerijen en supermarkten. En zelfs sommige tuincentra bieden zakken oliebollen aan. Maar als je na Oud en Nieuw eenmaal de smaak te…
‘Slapen? Ik heb zeker geslapen!’ zegt de professor van psychologie aan Tharaka University College in Kenia. Hij lijkt me inderdaad een uitgeslapen type, maar ik ben zelf nu klaarwakker door de constructie die hij zojuist gebruikt heeft in de Bantoetaal Kîîtharaka: Kû-maama in-dara-maama.te-slapen ik-heb-geslapen In plaats van simpelweg te zeggen ‘ik heb…
In het Museum voor Volkenkunde in Leiden wordt nu de tentoonstelling Helende Kracht: Winti, sjamanisme en meer gehouden (tot en met 5 januari 2020). Dit stukje gaat over winti, een traditie van rituele genezing in Suriname. Ook in Nederland zijn er in verschillendesteden winti priesters en genezers werkzaam. Winti is Sranantongo (de…
Zei jij vroeger ook wel eens ‘weps’ in plaats van ‘wesp’? Of wilde jij vroeger graag ‘fisoloof’ worden? Zonder het te weten, was je hier al bezig met een veelvoorkomend taalverschijnsel, dat we in vakjargon ‘metathese’ noemen. Dit houdt in dat klanken in een woord van positie wisselen. Je vindt in een…
