Na de groepswinst in de poule speelt Oranje op zondagochtend om 04:00 tegen het Zuid-Afrikaanse team, dat na een spectaculaire wedstrijd Italië wist uit te schakelen. Wat moet je weten over deze nieuwe tegenstander van Oranje? Leer de namen van het team, het land en de belangrijkste speelsters – en klik op de links om de uitspraak te horen.

Banyana banyana

Het nationale vrouwenvoetbalelftal van Zuid-Afrika staat bekend als banyana banyana. Banyana betekent ‘meisjes’, en het gebruik om de naam te herhalen als het gaat om een sportteam is typisch Zuid-Afrikaans: het Zuid-Afrikaanse mannenvoetbalelftal staat bekend als Bafana Bafana (‘de jongens’), en het nationale rugbyteam, oorspronkelijk alleen bekend als de Springbokken, heet nu ook Amabokoboko.

Mzantsi

Banyana banyana vertegenwoordigen “Mzantsi” – oftewel Mzants’ Afrika, wat simpelweg “Zuid Afrika” betekent in het isiXhosa. Het isiXhosa is de grootste taal van Zuid-Afrika, met meer dan tien miljoen moedertaalsprekers, maar wordt door nog veel meer mensen als tweede taal gesproken of begrepen. Het isiXhosa is nauw verwant aan het isiZulu, de een-na-grootste taal van Zuid-Afrika, en ook het isiNdebele en het siSwati, die ook officiële status genieten. Samen vormen deze talen de Nguni-groep, een cluster van nauw verwante talen die zo erg op elkaar lijken dat sprekers elkaar zonder al te veel moeite kunnen verstaan. Wie één van de Nguni-talen beheerst, kan zich dus bij meer dan de helft van de Zuid-Afrikanen verstaanbaar maken.

De speelsters

Het Zuid-Afrikaanse team wordt aangevoerd door Refiloe Jane. Haar eerste naam komt niet uit een van de Nguni-talen maar uit het andere grote taalcluster dat in Zuid-Afrika gesproken wordt, de Sotho-talen. Zoals veel Zuid-Afrikaanse namen is het een naam met betekenis: ‘ons is gegeven’.

Of Refiloe Jane haar team ook zondag zal kunnen aanvoeren is nog niet zeker, maar Oranje zal zich vast zorgen maken om Thembi Kgatlana, de Zuid-Afrikaanse spits die de winnende goal tegen Italië wist te scoren. De commentators zullen zich vooral zorgen maken over hoe je haar naam uitspreekt. De ‘k’ en de ‘g’ in Kgatlana moet je allebei uitspreken, waarbij de ‘g’ net zo klinkt als in het Nederlandse ‘goed’ (dus niet als de harde g in het Engelse ‘goal’). Over de combinatie van ‘t’ en ‘l’ kun je ook struikelen: die worden samen uitgesproken, waarbij de ‘l’ niet klinkt als een “gladde” Nederlandse ‘l’, maar uitgesproken wordt met meer kracht.

Vervolgens moet Oranje ook nog door de Zuid-Afrikaanse verdediging heen breken, met onder andere Karabo Dhlamini. Dhlamini, of de variant Dlamini, is een veel voorkomende Zuid-Afrikaanse naam, die je uitspreekt met een klank die het midden houdt tussen een ‘z’ en een ‘l’: een klank die slechts in 2% van de talen van de wereld voorkomt!

Meer lezen?

Over Zuid-Afrikaanse talen
Over Afrikaanse voetballers en de uitspraak van hun namen

Met dank aan Francis Mushwana voor de audiovoorbeelden