Afro-Amerikaanse science-fiction: literatuur van vrijheid

Auteurs in de Afrikaanse diaspora gebruiken vaak conventies van westerse literatuur voor hun eigen doelen. Ze kunnen bijvoorbeeld de opzet van een detective gebruiken, maar zo aangepast dat het verhaal hun boodschap uitzendt en eigenlijk nog heel weinig weg heeft van wat wij een detective zouden noemen. Zo zien we dat ook bij science-fiction, een genre dat binnen de Afrikaanse diaspora een heel eigen leven gekregen heeft. Science-fiction is lang niet zo Europees of Amerikaans als je zou denken.

Reacties uitgeschakeld voor Afro-Amerikaanse science-fiction: literatuur van vrijheid

Lukoki terug naar zijn roots in Congo

Jody Lukoki wordt dit seizoen door Ajax verhuurd aan Cambuur Leeuwarden. De twintigjarige aanvaller legde in zijn leven een lange route af voordat hij in het hoge noorden van Nederland terechtkwam. Zijn verhaal begon in 1992, te Congo.

Reacties uitgeschakeld voor Lukoki terug naar zijn roots in Congo

Toontalen en fluitsignalen

Veel Afrikaanse talen zijn toontalen: de toonhoogte waarop je een woord of lettergreep uitspreekt maakt een verschil voor de betekenis. Neem het Benchnon, een taal uit Ethiopie. Daar kan toonhoogte het verschil aangeven tussen armband en onkruid, of tussen de toekomstige en de voltooid verleden tijd (zij zal zingen of zij heeft gezongen). Omdat toonhoogte zo belangrijk…

Reacties uitgeschakeld voor Toontalen en fluitsignalen

Het dovendorp Adamarobe

In het oosten van Ghana, aan de voet van de Akuapem-bergen, ligt het dorpje Adamarobe. Dit dorp staat bekend als het ‘dovendorp’ vanwege het ongebruikelijk hoge percentage inwoners met erfelijke doofheid. Rond de milleniumwisseling waren meer dan 30 van de ongeveer 1400 inwoners doof (dat is 2% van de bevolking) en in de jaren ’60 was dit zelfs 10 procent. Ondertussen wordt het dorp opgeslokt door de steeds groter wordende hoofdstad Accra, en is het percentage doofheid gezakt naar 1%. Dit percentage ligt veel hoger dan in andere delen van Ghana.

Reacties uitgeschakeld voor Het dovendorp Adamarobe

Reggae – De stem van Afrika

No woman no cry, Could you be loved, Get up stand up… Titels die iedereen zal associëren met reggae en ‘the King of Reggae’ Bob Marley. Maar al is Marley dood, reggae is nog springlevend. Niet alleen op Jamaica, maar ook in Afrika. Waar komt reggae nu echt vandaan? En wat is de impact van dit genre op de bevolking van Afrika?

Reacties uitgeschakeld voor Reggae – De stem van Afrika

Hali Halisi: rap in Tanzania

Deze Engelstalige documentaire uit 1999 gaat over rap als een nieuw communicatiemiddel voor jongeren in Tanzania. Er wordt gesproken over de onderwerpen en doelen van dit toen opkomende muziekgenre. Verscheidene rappers komen aan het woord, zowel gewoon sprekend als rappend - zowel in het Engels als in het Swahili.

Reacties uitgeschakeld voor Hali Halisi: rap in Tanzania
Lees meer over het artikel Een nationaal lied van de Iraqw?
Foto door Liesbeth Nouens (Gehandu, 1987)

Een nationaal lied van de Iraqw?

In het noorden van Tanzania wonen de Iraqw, een volk van ongeveer een half miljoen sprekers en zij spreken, naast de nationale taal het Swahili, hun eigen taal. Ze zijn trots op hun eigen taal en cultuur maar ze zijn natuurlijk ook onderdeel van de Tanzaniaanse samenleving en cultuur. Dit artikel gaat over één specimen van hun springlevende orale woordkunst, de slufay. Het artikel beoogt een indruk te geven van het belang van orale poezie voor een samenleving.

Reacties uitgeschakeld voor Een nationaal lied van de Iraqw?

Nee renachterstevo kengespro laat*

*Een taal achterstevoren gesproken Nee, de titel bevat geen Swahili en nee, het is ook geen nieuwe taal. Het zijn gewoon normale Nederlandse woorden, alleen net iets anders opgeschreven. Waarschijnlijk herkent iedereen dit taalspelletje waarin lettergrepen door elkaar worden gehusseld en jij alleen weet wat het betekent. Ditzelfde taalspelletje is in de Verenigde Republiek Tanzania uitgegroeid tot een waar dialect onder jongeren.

Reacties uitgeschakeld voor Nee renachterstevo kengespro laat*
Lees meer over het artikel Ingrid Jonker – Haar eerste gedicht, haar laatste bestemming
By Biccie (Own work) [CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons

Ingrid Jonker – Haar eerste gedicht, haar laatste bestemming

“Ze was zowel een Afrikaner als een Afrikaan.” Met deze woorden herdacht Nelson Mandela de dichteres Ingrid Jonker. Een groter compliment dan dit kon zij als blanke Afrikaan ten tijde van de apartheid niet krijgen. Helaas voor haar kwamen deze woorden dertig jaar te laat. Ze vond haar dood in 1965, maar voorspelde deze zelf al in 1956.

Reacties uitgeschakeld voor Ingrid Jonker – Haar eerste gedicht, haar laatste bestemming

Zuid-Afrika en haar meertalige volkslied

Irak koos eind 2012 als tweede land ter wereld voor een meertalig volkslied. Het oude Mawtini (‘mijn thuisland’) deed herinneren aan oorlog en ellende en werd niet gedragen door alle etnische groepen in het land, aldus het parlement. Zuid-Afrika had al eerder dat probleem, maar een meertalig volkslied bleek niet de oplossing.

Reacties uitgeschakeld voor Zuid-Afrika en haar meertalige volkslied

Meertalig Marokko: vloek of zegen?

De gemiddelde Nederlander beheerst, behalve zijn moedertaal, maar weinig talen vloeiend. Als moedertaalspreker van het Nederlands kun je het je dus nauwelijks voorstellen: over de hele wereld bestaan meer dan zesduizend talen, verspreid over tweehonderd landen. Gemiddeld worden per land dus maar liefst dertig talen gesproken. Het aantal talen dat je als Nederlanders spreekt, is hier niets bij. Van de ruim zesduizend talen worden er een aantal maar door een paar duizend mensen gesproken. Ook bestaan er landen waar meerdere officiële talen in de wet zijn vastgelegd. Vooral in Afrika is dit het geval.

Reacties uitgeschakeld voor Meertalig Marokko: vloek of zegen?

Op ieder kookpotje past een spreekwoorddeksel

Ieder huisje heeft zijn kruisje. Huwelijksproblemen komen overal voor. De manier waarop problemen besproken worden, verschilt echter per cultuur. Zo hadden vrouwen in Cabinda tot in de jaren zestig een wel heel bijzondere manier om klachten over hun echtgenoot te uiten: via houten spreekwoorddeksels die over de etenspot van hun man werden gelegd.

Reacties uitgeschakeld voor Op ieder kookpotje past een spreekwoorddeksel

Een klik met de Xhosa

Het lenen van woorden uit andere talen vindt bijna in elke taal plaats. Engelse woorden zoals ‘goal’, ‘deal’ en ‘weekend’ zijn helemaal ingeburgerd binnen de Nederlandse taal. Ook in de Zuid-Afrikaanse Xhosa-taal vindt dit verschijnsel plaats, waarbij sommige leenwoorden een wel heel verassende herkomst hebben.

Reacties uitgeschakeld voor Een klik met de Xhosa

Waarom houd jij mijn hand vast?

In Kenia steekt een agent zijn hand door het open raam van een auto naar binnen om de hand van de bestuurder te schudden. Hij doet dat niet om geld te innen, maar dat is nu eenmaal hoe mensen in Kenia elkaar begroeten. Het schudden van handen is in elk land weer een ander gebaar met een andere betekenis.

Reacties uitgeschakeld voor Waarom houd jij mijn hand vast?

Skepi-Nederlands: Is dit geen moye taal?

Het Skepi-Nederlands is een mooie taal, of beter was een mooie taal, want het wordt nu niet meer gesproken. Het Skepi-Nederlands werd gesproken in een Zeeuwse nederzetting aan de rivier de Essequibo in Guyana in de 18e eeuw. Daar waren plantages waarop West-Afrikaanse slaafgemaakten in verschrikkelijke omstandigheden indigo, suiker, koffie en cacao moesten verbouwen onder toeziend oog van planters uit voornamelijk Zeeland. In deze situatie ontstond het Skepi-Nederlands. Het is een mengtaal van Zeeuwse dialecten en verschillende West-Afrikaanse talen en dialecten. In dit artikel wordt gekeken naar het oudste zinnetje uit deze taal.

Reacties uitgeschakeld voor Skepi-Nederlands: Is dit geen moye taal?

Stoepradio: de moderne orale traditie van Afrika

Radio trottoir, pavement radio of in het Nederlands ‘stoepradio’ is het onofficiële bediscussiëren van actualiteiten in Afrika, voornamelijk in urbane gebieden. Ondanks de term betekent dit niet dat deze discussie via radio gaat: het zijn gesprekken met vrienden of bekenden, waaruit bijvoorbeeld politiek nieuws wordt gehaald wat niet openbaar bekend wordt gemaakt door officiële instanties.

Reacties uitgeschakeld voor Stoepradio: de moderne orale traditie van Afrika

Sprekende stoffen uit de Ivoorkust

Betekenis wordt niet alleen gecreëerd door taalgebruik. Dat idee zien we terug in talen die eigenlijk geen of beperkt gebruik van spraak maken (bijvoorbeeld drumtalen), maar ook bij het idee dat er betekenis schuilt achter verbeelding. Hierbij kun je denken aan schilderkunst of fotografie, maar ook aan kleding. In dit artikel kijken we naar de betekenis achter patronen in de kleding van de Anyi uit de Ivoorkust.

Reacties uitgeschakeld voor Sprekende stoffen uit de Ivoorkust

Praten met muziek: drumtaal in Nigeria

Terwijl in de meeste Westerse landen muziek samengaat met geschreven of gesproken tekst, hoeft dit in Afrika niet altijd te gelden. Instrumentele muziek kan een ‘metataal’ kennen, waarmee boodschappen worden overgebracht, bijvoorbeeld via drums of andere instrumenten. Hier kijken we naar de drumtaal van de Hausa in Nigeria, met nadruk op de jongerentaal daarvan.

Reacties uitgeschakeld voor Praten met muziek: drumtaal in Nigeria

De kwesties van vertalen: voorbeelden van het Hausa

Door de verschillen in cultuur die bij een taal horen ontstaan moeilijkheden met vertaling. Wat als je een woord moet vertalen waar je in je eigen taal geen woord voor hebt? We zullen dit probleem proberen te bekijken door te kijken naar de woorden die door de Hausa van Nigeria gebruikt worden voor de concepten gezondheid en welzijn.

Reacties uitgeschakeld voor De kwesties van vertalen: voorbeelden van het Hausa
Lees meer over het artikel “Van wie is die koe?” Kleuren bij de Maasai
By: neiljs

“Van wie is die koe?” Kleuren bij de Maasai

De Maasai van Kenia en Tanzania hebben een eigen taal, die Maa heet. Deze taal kent ongeveer dertig woorden voor kleuren en ongeveer twintig voor kleuren met een patroon. In deze woorden schuilt een hoop kennis over cultuur.

Reacties uitgeschakeld voor “Van wie is die koe?” Kleuren bij de Maasai

De stinkende smid: geuren bij de Kapsiki en Higi

In de westerse wereld is men gewend om te praten van de vijf zintuigen – zien, horen, ruiken, proeven en voelen. Ook al zijn de fysieke ervaringen waarschijnlijk hetzelfde in meerdere culturen, hoeft dat niet te gelden voor de waarde die aan de zintuigen toegekend wordt. Zo zijn er in Afrika meerdere, van ons heel erg verschillende, percepties van de zintuigen. De Kapsiki en Higi hechten bijzondere waarde aan geur.

Reacties uitgeschakeld voor De stinkende smid: geuren bij de Kapsiki en Higi
Lees meer over het artikel Stem van het volk: de bijzondere en unieke Tanzaniaanse taalsituatie
By: ctsnow

Stem van het volk: de bijzondere en unieke Tanzaniaanse taalsituatie

Denkend aan Tanzania, komen al snel de woorden “safari”, “Kilimanjaro”, en “savanne” bovendrijven. Het land staat immers bekend om haar prachtige natuur. Een minder bekend feit is het unieke taalbeleid in Tanzania en de rol van het Swahili hierin.

Reacties uitgeschakeld voor Stem van het volk: de bijzondere en unieke Tanzaniaanse taalsituatie

KNAW Tweegesprek: Henkjan Honing & Neco Novela

http://vimeo.com/58448994 Europa en Afrika hebben een gedeeld verleden en een gemeenschappelijke toekomst. Er zijn met verschillende doeleinden veel mensen van Europese afkomst in Afrika en het Caraïbisch gebied en het aantal mensen in Europa van Afrikaanse oorsprong neemt toe. Welke muziek nemen zij mee en hoe ontwikkelt deze muziek zich in Nederland?…

Reacties uitgeschakeld voor KNAW Tweegesprek: Henkjan Honing & Neco Novela

De pijn weglachen in Somalië

Voor Somali’s is publiek spreken erg belangrijk. Naast de veelvoorkomende poëzie is humor ook van groot belang, voornamelijk vanwege de verbinding die het tussen de mensen doet ontstaan. Humor is ‘laughter made from pain, not pain inflicted by laughter’.

Reacties uitgeschakeld voor De pijn weglachen in Somalië

KNAW Tweegesprek: Vamba Sherif & Pieter Muysken

http://vimeo.com/53072769 Europa en Afrika hebben een gedeeld verleden en een gemeenschappelijke toekomst. Er zijn met verschillende doeleinden veel mensen van Europese afkomst in Afrika en het Caraïbisch gebied, en het aantal mensen in Europa van Afrikaanse oorsprong neemt toe. Met een serie tweegesprekken tussen wetenschappers en kunstenaars worden de stemmen van Afrika,…

Reacties uitgeschakeld voor KNAW Tweegesprek: Vamba Sherif & Pieter Muysken

‘Black gold’ van Esperanza Spalding

'Black Gold' van de Afro-Amerikaanse zangeres Esperanza Spalding is een nummer dat draait om het rijke en veelkleurige cultureel erfgoed van Afrika. De zangeres legt uit dat het nummer een positieve, motiverende boodschap heeft: So much of our strength is drawn from resistance and endurance,” she explains, “but black pride didn’t just…

Reacties uitgeschakeld voor ‘Black gold’ van Esperanza Spalding

Einde

Geen berichten meer te vinden