In deze serie interviewt Pieter Muysken prominente Afrikaanse taalwetenschappers die in het Nederlandse taalgebied werken. Deel 2: prof. dr. Enoch Oladé Aboh (Universiteit van Amsterdam) [1] Kan je wat over jezelf vertellen? Waar ben je opgegroeid? Waar komt je belangstelling voor taal vandaan en hoe oud was je toen je wist dat iets met…
In de Arabische landen kent iedereen twee varianten van het Arabisch: Standaard-Arabisch, dat gebruikt wordt voor formele aangelegenheden, en de Arabische dialecten voor de dagelijkse omgang. De verschillen tussen het prestigieuze maar rigide Standaard-Arabisch en de flexibele Arabische spreektalen zijn groot. Standaard-Arabisch mag dan wel de norm zijn, maar de dialecten vertellen ons meer over geschiedenis, taalverandering en taalcontact.
Op 18 November 2010 beklommen ondernemers van de gemeente Vaals de 877 meter hoge Mount Scenery op Saba, een eilandje in de Caraïbische zee. Ze plaatsten daar een replica van een speciale dakvormige steen: het "dak van Nederland”. Doordat Saba sinds 2010 een bijzondere gemeente van Nederland is geworden, is de in het Zuid-Limburgse Vaals gelegen Vaalserberg (321m.) officieel niet meer het hoogste punt van Nederland. De Vaalserberg blijft wel de hoogste berg in Europees Nederland. Saba en Vaals zijn niet alleen de hoogst gelegen plaatsen van respectievelijk Caribisch en Europees Nederland, maar ook op taalgebied vertonen ze verrassende overeenkomsten.
Irak koos eind 2012 als tweede land ter wereld voor een meertalig volkslied. Het oude Mawtini (‘mijn thuisland’) deed herinneren aan oorlog en ellende en werd niet gedragen door alle etnische groepen in het land, aldus het parlement. Zuid-Afrika had al eerder dat probleem, maar een meertalig volkslied bleek niet de oplossing.
De gemiddelde Nederlander beheerst, behalve zijn moedertaal, maar weinig talen vloeiend. Als moedertaalspreker van het Nederlands kun je het je dus nauwelijks voorstellen: over de hele wereld bestaan meer dan zesduizend talen, verspreid over tweehonderd landen. Gemiddeld worden per land dus maar liefst dertig talen gesproken. Het aantal talen dat je als Nederlanders spreekt, is hier niets bij. Van de ruim zesduizend talen worden er een aantal maar door een paar duizend mensen gesproken. Ook bestaan er landen waar meerdere officiële talen in de wet zijn vastgelegd. Vooral in Afrika is dit het geval.
Denkend aan Tanzania, komen al snel de woorden “safari”, “Kilimanjaro”, en “savanne” bovendrijven. Het land staat immers bekend om haar prachtige natuur. Een minder bekend feit is het unieke taalbeleid in Tanzania en de rol van het Swahili hierin.
‘Mama, mag ik een snoepje?’ Het kleine meisje kijkt haar moeder vragend aan. ‘Vraag maar aan papa.’ Het meisje keert zich om en tikt haar vader op zijn schouder. Met grote bambi-ogen stelt ze dezelfde vraag aan haar vader: ‘¿Papá, pudeo tener un caramelo por favor?’
De gekleurde jeugd van Gauteng, de belangrijkste economische provincie van Zuid-Afrika, spreekt een bijzonder taaltje. Zij spreken namelijk het zogenaamde ‘slang’: een variatie binnen een taal die in het bijzonder kenmerkend is voor jongeren. Het ‘slang’ geeft de gekleurde jongeren in Gauteng de mogelijkheid om te reageren op de diversiteit van talen in het multiculturele, meertalige Gauteng.