Ghana, officieel de Republiek Ghana, is een land aan de westkust van Afrika. Het grenst westelijk aan Ivoorkust, noordelijk aan Burkina Faso, oostelijk aan Togo en zuidelijk aan de Golf van Guinea. Ghana heeft 24 miljoen inwoners. Er worden bijna zestig verschillende talen gesproken. Ghana heeft een oppervlakte ongeveer gelijk aan 6x Nederland of 8x België (bron: Wikipedia).
Loop je vroeg in de ochtend door Akpafu-Mempeasum, een bergdorp in Oost-Ghana, dan word je bij elk erf uitgebreid begroet. Het begint zo: ALò ya ɔ̀!Gegroet!BA rɛ kpoo?Lekker uitgerust? Je eerste antwoord is een wedervraag, net als bijvoorbeeld in het Nederlands (Hoe is 't? En met jou?). Het woord kpoo in de…
In Nederland kun je in de aanloop naar de jaarwisseling op veel plaatsen oliebollen krijgen. In de winkelstraten kun je ze vinden bij Oudhollandse marktkramen. Ze zijn te verkrijgen bij bakkerijen en supermarkten. En zelfs sommige tuincentra bieden zakken oliebollen aan. Maar als je na Oud en Nieuw eenmaal de smaak te…
Het Engels heeft een belangrijke status verworven in Ghana. Als taal van de nationale politiek, het onderwijs en de internationale economie wordt ze geassocieerd met ontwikkeling en vooruitgang. Maar steeds meer universiteiten in Ghana bieden nu ook bachelor- en masteropleidingen aan in Ghanese talen, zoals het Akan. En dat is niet vanzelfsprekend.
Wat zegt jouw naam over jou? De Akan (spreek uit: a-kaan), de grootste bevolkingsgroep van Ghana, geven hun kinderen namen waaraan je kunt aflezen wanneer en onder welke omstandigheden hij of zij geboren is, of hij of zij onderdeel van een tweeling is en of de moeder veel miskramen heeft gehad. Maar een Akan naam brengt ook verwachtingen over je gedrag met zich mee. En daar kun je je maar beter aan houden.
"Hoe bedrijven mensen in Afrika wetenschap?" Die vraag stelde Juul van der Laan zich. Zij beschikken namelijk bij lange na niet over al het vaak vrij dure, specialistische materieel dat wetenschappers hier hebben. Dus moeten zij veel slimmer en creatiever zijn om wetenschappelijk onderzoek te doen. Juul van der Laan reisde naar Ghana af en maakte er een film over. Wat kunnen wij leren van Afrikaanse wetenschappers?
De sluwe, listige maar meedogenloze spin Anansi is de held van de Caraïben. Geen tegenstander zo sterk, geen vijand zo gevaarlijk of Anansi is hem te slim af. Anansi stamt uit de religie van de Asante uit Ghana en is met de slavernij mee naar de Caraïben verhuisd. Daar is hij het symbool van het stille verzet tegen de slavenhouders geworden: Anansi, de nietige spin, verslaat zijn sterkere vijanden niet door spierkracht maar door woorden en slimheid.
Wist je dat de Amerikaanse Maagdeneilanden van 1672 tot 1917 een Deense kolonie waren (Deens West-Indië)? En dat in deze kolonie heel veel Vlamingen en Nederlanders woonden? In de eerste zeventig jaar van deze kolonie was onze taal zelfs zó belangrijk dat men officiële documenten in het Nederlands schreef (in plaats van in het Deens, de officiële taal). De Afrikanen die zij als slaven hielden, hebben in de kolonie een taal gecreëerd met veel woorden van specifiek West- en Zeeuws-Vlaamse afkomst. Tegenwoordig wordt deze taal niet meer gesproken, maar vooral in de 18e en de 19e eeuw was dit de moedertaal van veel bewoners van de drie Deense (nu Amerikaanse) Maagdeneilanden.
Veel Afrikaanse talen zijn toontalen: de toonhoogte waarop je een woord of lettergreep uitspreekt maakt een verschil voor de betekenis. Neem het Benchnon, een taal uit Ethiopie. Daar kan toonhoogte het verschil aangeven tussen armband en onkruid, of tussen de toekomstige en de voltooid verleden tijd (zij zal zingen of zij heeft gezongen). Omdat toonhoogte zo belangrijk…
In het oosten van Ghana, aan de voet van de Akuapem-bergen, ligt het dorpje Adamarobe. Dit dorp staat bekend als het ‘dovendorp’ vanwege het ongebruikelijk hoge percentage inwoners met erfelijke doofheid. Rond de milleniumwisseling waren meer dan 30 van de ongeveer 1400 inwoners doof (dat is 2% van de bevolking) en in de jaren ’60 was dit zelfs 10 procent. Ondertussen wordt het dorp opgeslokt door de steeds groter wordende hoofdstad Accra, en is het percentage doofheid gezakt naar 1%. Dit percentage ligt veel hoger dan in andere delen van Ghana.
In Kenia steekt een agent zijn hand door het open raam van een auto naar binnen om de hand van de bestuurder te schudden. Hij doet dat niet om geld te innen, maar dat is nu eenmaal hoe mensen in Kenia elkaar begroeten. Het schudden van handen is in elk land weer een ander gebaar met een andere betekenis.
Kofi Annan is over de hele wereld bekend als de man die van 1997 tot 2007 secretaris-generaal van de Verenigde Naties was. Hij staat bekend als de man die de Nobelprijs voor de Vrede heeft gekregen, maar ook als de man die zwaar onder vuur kwam te liggen na de slachtingen in…
