Je bekijkt nu Van Engels naar Somalisch en weer terug?
By: Leslie Seaton

Van Engels naar Somalisch en weer terug?

In Somalië is het al sinds jaar en dag erg onrustig. Het land werd ooit gekoloniseerd door Groot-Brittannië en Italië, kreeg te maken met een revolutie en een burgeroorlog en tot op de dag van vandaag zijn er terroristische aanslagen. Hierdoor heeft Somalië al jarenlang geen stabiele regering en is het land één van de armste landen ter wereld. Deze geschiedenis heeft onder andere zijn weerslag gehad op het onderwijs en de talen die daar gesproken werden. Hoe ontwikkelde in Somalië het onderwijssysteem en de daar gesproken talen zich door de jaren heen?

Voordat Somalië een kolonie werd van Groot-Brittannië en Italië waren er scholen die het Arabisch gebruikten om de scholieren voor te bereiden op het onderwijs in dichtbijgelegen Arabisch sprekende landen. Tijdens het koloniale tijdperk vanaf het einde van de negentiende eeuw werden het Engels en het Italiaans de talen van de overheid en het onderwijssysteem. Na de onafhankelijkheid van Somalië in 1960 wilde men deze ‘vreemde’ talen terugdringen door in de Somalische taal les te gaan geven. Er werd een commissie opgericht die zich bezig hield met het ontwikkelen van een spelling, aangezien het Somalisch alleen een gesproken taal was. In januari 1972 werd het geschrift goedgekeurd en werd het Somalisch de officiële taal van het land. Voor het eerst kregen scholieren in heel Somalië les in dezelfde taal, aangezien het de voertaal op de basisscholen en middelbare scholen werd en later ook op universiteiten. Docenten kregen drie maanden de tijd om zich het geschrift eigen te maken, er werden lesboeken gedrukt in het Somalisch en er werd een grote alfabetiseringscampagne opgezet.

Hoe duurzaam de alfabetiseringscampagne is geweest is niet bekend, maar het heeft waarschijnlijk het grootste deel van de nomadenbevolking niet bereikt. In 1990 schatte UNESCO dat de alfabetisering in Somalië ongeveer 24% was. 36% van de mannen kon lezen en schrijven tegenover 14% van de vrouwen. Het onderwijs stortte ineen toen in 1991 de burgeroorlog uitbrak. Nu, ruim twintig jaar na het uitbreken van de oorlog, heeft Somalië nog geen stabiel onderwijssysteem opgebouwd. Uit cijfers van 2003 en 2004 blijkt dat er inmiddels weer 1172 scholen open zijn met in totaal 286.000 scholieren. Hiermee behoort Somalië tot de landen met het laagste percentage schoolgaande kinderen ter wereld. Inmiddels zijn er plannen om op de hoogste niveaus les te gaan geven in het Engels. Het probleem is echter dat het Engels van de gemiddelde leraar niet goed genoeg is.

Het feit dat Somalië ooit een kolonie was van Groot-Brittannië en Italië heeft veel invloed gehad op de talen die in het onderwijs gesproken werden en worden. Nadat er een officieel schrift was samengesteld ging het beter met het onderwijs in Somalië. Helaas heeft de burgeroorlog veel verwoest en moet het onderwijs weer van onder af aan opgebouwd worden. Dit zal waarschijnlijk nog jaren duren, aangezien het tot op de dag van vandaag onrustig is in Somalië.

Literatuur

Tags: , ,