Somalië: een land met vele gezichten

Somalië komt vaak in het nieuws, maar het Somalisch eigenlijk niet. Afrikaanse landen worden geassocieerd met woorden als oorlog, armoede en vluchtelingen. Dit geldt ook voor het Afrikaanse land Somalië. De laatste jaren is dit land vaak negatief in het nieuws geweest met onder andere verhalen over piraterij. Is Somalië een land waar alleen maar negatieve verhalen over te vertellen zijn of kent het ook nog positieve, minder besproken kanten?

De meeste Afrikaanse landen gebruiken een Europese taal als officiële taal. Dit is de taal die het belangrijkste communicatiemiddel is op nationaal niveau. In dit geval is Somalië een uitzondering. Het Somalisch is de officiële taal van ongeveer 21 miljoen sprekers volgens SIL International (2012), waarvan ongeveer 9,8 miljoen sprekers in Somalië wonen en de rest in Kenia, Ethiopië, Ogaden en Djibouti. Naast het Somalisch is de tweede officiële taal het Standaard Arabisch. De Arabische invloed is te herleiden tot de Arabische religieuze leiders die de Islam naar het land hebben gebracht en het uit zich in allerlei leenwoorden. De leenwoorden worden vooral gebruikt in de sectoren van de handel, politiek en religie. Veel Somaliërs spreken het Standaard Arabisch helemaal niet. Waarschijnlijk heeft dit te maken met het niveau van onderwijs dat zij gehad hebben.

Meerdere talen worden dus gebruikt door de Somaliërs om te kunnen communiceren op nationaal niveau. De Somalische taal is ook nog beïnvloed door het Engels en het Italiaans. Dit zijn overblijfselen van de koloniale periode. Het Italiaans heeft na de onafhankelijkheid van Somalië wel veel van zijn invloed verloren. De taal wordt bijna alleen nog maar door de oudere generatie gesproken. Pas in 1972 kreeg het Somalisch de status van officiële taal toegekend. Onder leiding van de toenmalige regering is, na een jarenlange discussie over het te kiezen alfabet, besloten om het Latijnse als basis te nemen voor het te ontwikkelen Somalische alfabet.

Het Somalisch kent ook nog een aantal verschillende dialecten of taalvarianten. Die zijn in drie algemene groepen te verdelen, namelijk in het Noord-Somalisch, Benaadir en Maay. Net als in Nederland worden de dialecten in bepaalde gebieden gesproken. Het Noord-Somalisch is de basis van het standaard Somalisch. Dit dialect heeft ook de hoogste status en is het meest verspreid over het land. In het zuiden van Somalië wordt nog een variant van het Swahili gesproken. De clans, groepen die door middel van verwantschap en afstamming met elkaar verbonden zijn, hebben allemaal ook een eigen vorm van het dialect.

Het Somalisch heeft veel woorden ontleend uit het Engels en het Italiaans vanwege de kolonisatie en uit het Arabisch vanwege de Islam. Het Somalisch kent dus een unieke taalgeschiedenis. Kijkend naar de taal van Somalië komt een beeld naar voren van Somalië wat bij vrij veel mensen onbekend is. Het is een land dat meer is dan oorlog, armoede en vluchtelingen alleen. Somalië heeft meer te bieden dan men in eerste instantie denkt.

Literatuur

  • Ballhaus, M. et al (2011). West-, Midden- en Oost-Afrika. Amsterdam: The Reader’s Digest.
  • SIL International (2012). Arabic standard. Geraadpleegd op 22-05-2012.