Op 11 november 2025 is het Swahili erkend als de zevende taal die gebruikt mag worden in UNESCO conferenties. Het Swahili is hiermee de eerste Afrikaanse taal die deze eer toekomt. Naast het Swahili zijn het Arabisch, Chinees, Engels, Frans, Russisch en Spaans de officiële voertalen van UNESCO.
Deze erkenning is het resultaat van jarenlang actievoeren van een aantal Afrikaanse landen in samenwerking met UNESCO. Een van de belangrijkste punten van UNESCO is het behoud van taaldiversiteit, culturele acceptatie en de bevordering van Afrikaanse talen bij internationale samenwerking.
Tanzania, waar het Swahili vandaan komt, heeft hard gewerkt aan de status van het Swahili. De inmiddels overleden president van Tanzania, John Magufuli, protesteerde bijvoorbeeld tegen het gebruik van het Engels in de rechtbanken. Hij wilde dat het Engels, als voormalige koloniale taal, vervangen zou worden door het Swahili, omdat dat de taal van het land is en mensen het recht hebben om in hun eigen taal gehoord te worden.
Op 7 juli 2021 kreeg Swahili van UNESCO als eerste Afrikaanse taal een eigen ‘Internationale Dag van het Swahili’. Op die dag wordt jaarlijks wereldwijd gevierd dat Swahili één van meest wijdverbreide talen is , die in Afrika en de wereld wordt gesproken. Met 200 miljoen sprekers is het een belangrijk communicatiemiddel in oost, zuidelijk en centraal Afrika (zie kaartje voor het belangrijkste gebied). Het is ook de officiële taal van de Oost-Afrikaanse Gemeenschap, de Ontwikkelingsgemeenschap van Zuidelijk Afrika en de Afrikaanse Unie .
Hoe komt het dat het Swahili zo groot is geworden? Het Swahili heeft zich altijd aangepast aan de omstandigheden en draagt ook een deel van de Afrikaanse geschiedenis met zich mee. Het is begonnen als een Bantoetaal aan de kust van Oost-Afrika, en kwam in contact met handelaren van Arabische oorsprong. De woordenschat werd aangepast op het gebied van getallen, religie en rechtspraak. Door de handel verspreidde de taal zich naar de binnenlanden maar ook langs de gehele kust van Oost-Afrika.
Tijdens de koloniale overheersing zagen de Duitsers en Engelsen het nut in van het Swahili, dat gebruikt werd als administratieve taal en in het onderwijs. Ook in de strijd om onafhankelijkheid werd het ingezet, onder andere door de eerste president van Tanzania, Julius Nyerere. Swahili was de taal die het land verbond.
Tegenwoordig wordt het Swahili verspreid door onderwijs, het gebruik in de media, sociale media, en muzikanten zoals Diamond Platnumz. Door zijn muziek willen mensen in west-Afrika Swahili leren, omdat ze zijn muziek willen begrijpen. Bevolkingsgroei en sprekers die verhuisd zijn (de diaspora) dragen eveneens bij aan de invloed van het Swahili. In Tanzania en Kenya is rond de 50% van de bevolking onder de 18 jaar. Als zij kinderen krijgen, zullen er nog meer sprekers van het Swahili zijn.
Als we al deze factoren meenemen, is de erkenning van Swahili door UNESCO niet meer dan logisch. De status van het Swahili zal de komende jaren alleen maar toenemen!
