Tineke Dijkstra heeft een bachelor in Afrikaanse talen en culturen en is op dit moment studente bij zowel de research master Literary Studies als de eenjarige master Media Studies aan de universiteit Leiden. Zij specialiseert zich in Afrikaanse literatuur, zowel oraal als geschreven. Voor haar studie heeft zij een half jaar in Ethiopië gewoond en gestudeerd aan de Addis Ababa University. Op dit moment richt zij zich vooral op literatuur uit anglofoon West-Afrika.
Tineke is de student-assistente en webredacteur van het project Stemmen van Afrika en beheert delen van deze website. Daarnaast schrijft zij ook zo nu en dan artikelen (zie hieronder).
Door deze auteur
Welke gemiddelde lezer weet dat het West-Afrikaanse land Nigeria prat kan gaan op een Nobelprijswinnaar voor literatuur (Wole Soyinka) én een van de meest prominente romanschrijvers van de twintigste eeuw (Chinua Achebe)? En wie weet dat deze auteurs, die allebei hun carrière begonnen zijn in de jaren vijftig, de inspiratiebron zijn geweest voor een hele reeks jongere schrijvers in hun thuisland en in de diaspora?
Daria Tunca gaat in dit artikel in op de stemmen van Chimamanda Ngozi Adichie en Chika Unigwe, twee stemmen die gehoord mogen worden.
Foto: Minke Reijers
Ethnobotanicus Tinde van Andel en collega's onderzochten de herkomst van plantennamen van de Surinaamse Marrons, afstammelingen van gevluchte Westafrikaanse plantageslaven. Hun kennis van de Afrikaanse flora hielp hen overleven in het oerwoud. Veel Surinaamse bomen dragen daarom nog steeds een Afrikaanse naam.
Auteurs in de Afrikaanse diaspora gebruiken vaak conventies van westerse literatuur voor hun eigen doelen. Ze kunnen bijvoorbeeld de opzet van een detective gebruiken, maar zo aangepast dat het verhaal hun boodschap uitzendt en eigenlijk nog heel weinig weg heeft van wat wij een detective zouden noemen. Zo zien we dat ook bij science-fiction, een genre dat binnen de Afrikaanse diaspora een heel eigen leven gekregen heeft. Science-fiction is lang niet zo Europees of Amerikaans als je zou denken.
Deze Engelstalige documentaire uit 1999 gaat over rap als een nieuw communicatiemiddel voor jongeren in Tanzania. Er wordt gesproken over de onderwerpen en doelen van dit toen opkomende muziekgenre. Verscheidene rappers komen aan het woord, zowel gewoon sprekend als rappend - zowel in het Engels als in het Swahili.
Radio trottoir, pavement radio of in het Nederlands ‘stoepradio’ is het onofficiële bediscussiëren van actualiteiten in Afrika, voornamelijk in urbane gebieden. Ondanks de term betekent dit niet dat deze discussie via radio gaat: het zijn gesprekken met vrienden of bekenden, waaruit bijvoorbeeld politiek nieuws wordt gehaald wat niet openbaar bekend wordt gemaakt door officiële instanties.
Betekenis wordt niet alleen gecreëerd door taalgebruik. Dat idee zien we terug in talen die eigenlijk geen of beperkt gebruik van spraak maken (bijvoorbeeld drumtalen), maar ook bij het idee dat er betekenis schuilt achter verbeelding. Hierbij kun je denken aan schilderkunst of fotografie, maar ook aan kleding. In dit artikel kijken we naar de betekenis achter patronen in de kleding van de Anyi uit de Ivoorkust.
Terwijl in de meeste Westerse landen muziek samengaat met geschreven of gesproken tekst, hoeft dit in Afrika niet altijd te gelden. Instrumentele muziek kan een ‘metataal’ kennen, waarmee boodschappen worden overgebracht, bijvoorbeeld via drums of andere instrumenten. Hier kijken we naar de drumtaal van de Hausa in Nigeria, met nadruk op de jongerentaal daarvan.
Door de verschillen in cultuur die bij een taal horen ontstaan moeilijkheden met vertaling. Wat als je een woord moet vertalen waar je in je eigen taal geen woord voor hebt? We zullen dit probleem proberen te bekijken door te kijken naar de woorden die door de Hausa van Nigeria gebruikt worden voor de concepten gezondheid en welzijn.
De Maasai van Kenia en Tanzania hebben een eigen taal, die Maa heet. Deze taal kent ongeveer dertig woorden voor kleuren en ongeveer twintig voor kleuren met een patroon. In deze woorden schuilt een hoop kennis over cultuur.
In de westerse wereld is men gewend om te praten van de vijf zintuigen – zien, horen, ruiken, proeven en voelen. Ook al zijn de fysieke ervaringen waarschijnlijk hetzelfde in meerdere culturen, hoeft dat niet te gelden voor de waarde die aan de zintuigen toegekend wordt. Zo zijn er in Afrika meerdere, van ons heel erg verschillende, percepties van de zintuigen. De Kapsiki en Higi hechten bijzondere waarde aan geur.
http://vimeo.com/58448994 Europa en Afrika hebben een gedeeld verleden en een gemeenschappelijke toekomst. Er zijn met verschillende doeleinden veel mensen van Europese afkomst in Afrika en het Caraïbisch gebied en het aantal mensen in Europa van Afrikaanse oorsprong neemt toe. Welke muziek nemen zij mee en hoe ontwikkelt deze muziek zich in Nederland?…
Voor Somali’s is publiek spreken erg belangrijk. Naast de veelvoorkomende poëzie is humor ook van groot belang, voornamelijk vanwege de verbinding die het tussen de mensen doet ontstaan. Humor is ‘laughter made from pain, not pain inflicted by laughter’.
Zuid-Afrika is een van de landen met veel talen, en kent enkele provincies die ook meertalig zijn. Communicatie over een taalgrens heen kan mensen verbinden zodat ze elkaar begrijpen, maar soms zorgt het er voor dat men elkaar juist niet begrijpt.
