Het Afrikaans is een West-Germaanse taal en behoort daarmee tot de Indo-Europese taalfamilie. De taal wordt voornamelijk in Zuid-Afrika en Namibië gesproken. Daarnaast wordt het tevens door kleine gemeenschappen in Swaziland, Lesotho, Botswana, Zimbabwe en Malawi gesproken. Als moedertaal zijn er ruim 4,7 miljoen sprekers van deze taal in Zuid-Afrika, waar het een officiële taal is, en 90.000 sprekers in Namibië. Er zijn ongeveer 10 miljoen tweede taalsprekers.
De taal is een dochtertaal van het Nederlands, ontstaan uit zeventiende-eeuwse Nederlandse dialecten, en werd historisch Kaap-Hollands genoemd. Waarschijnlijk is 90-95% van de woordenschat van Nederlandse origine. Daarnaast is de taal, zowel qua grammatica als woordenschat, beïnvloed door het Portugees, Frans, Maleis, Engels en Bantoe- en Khoisantalen. De grootste verschillen tussen Afrikaans en Nederlands zijn dan ook te vinden in grammatica, morfologie en spelling (bron: Wikipedia en Ethnologue).
Artikelen over Zuid-Afrikaans
By: Krzysztof Niewolny
Wat zegt de koe, de hond, de kat? Leuke spelletjes voor kleine kinderen, maar de antwoorden zijn meestal kort en eenduidig: meer dan ‘boe’ zegt een koe niet. Dat is heel anders voor de ǀXam, de voormalige inwoners van het zuidelijkste puntje van wat nu Zuid-Afrika is. In de verhalen die de…
Dit is een gastbijdrage door Sterre Leufkens, taalkundige & wetenschapsjournaliste. Het is op een koude en stroomstoringduistere ochtend nauwelijks voor te stellen, maar een maand geleden was ik, Sterre, nog in een zomers en zonovergoten Zuid-Afrika. Sjonge wat was het daar fijn: een prachtig mooi landschap, heerlijke wijnen, en: een fascinerende taalsituatie.…
Ook in de Nederlandse kranten is erover bericht. Een deel van de studenten protesteert. De beweging Open Stellenbosch heeft een video, Luister, die heel veel is gedownload en veel heeft losgemaakt. Studenten vertellen over hun ervaring met discriminatie en met het Afrikaans. Daarnaast is er een diepte-interview met student Sikhulekile Duma, die…
Het Afrikaans is voor ons een bijzondere taal. Iedereen die wel eens wat Afrikaans gehoord of gelezen heeft, ziet meteen: het Afrikaans lijkt verdacht veel op het Nederlands. Maar toch is het overduidelijk anders. Hoe is het Afrikaans nu eigenlijk ontstaan? En hoe kunnen we de kenmerken van het Afrikaans verklaren uit de geschiedenis van de taal? Dat is ook voor taalkundigen een flinke puzzel, maar geen onmogelijke opgave.
Hoe staat het Afrikaans er zelf bij? Die vraag is moeilijk te beantwoorden, want er zijn tegenstrijdige signalen.
"Begging to be Black." Zo heet een recent boek van de Zuid-Afrikaanse dichteres en schrijfster Antjie Krog, waarin ze het levensgevoel van de blanke, met name de Afrikaanssprekende gemeenschap in Zuid-Afrika feilloos weet te verwoorden.
By Biccie (Own work) [CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons
“Ze was zowel een Afrikaner als een Afrikaan.” Met deze woorden herdacht Nelson Mandela de dichteres Ingrid Jonker. Een groter compliment dan dit kon zij als blanke Afrikaan ten tijde van de apartheid niet krijgen. Helaas voor haar kwamen deze woorden dertig jaar te laat. Ze vond haar dood in 1965, maar voorspelde deze zelf al in 1956.
Irak koos eind 2012 als tweede land ter wereld voor een meertalig volkslied. Het oude Mawtini (‘mijn thuisland’) deed herinneren aan oorlog en ellende en werd niet gedragen door alle etnische groepen in het land, aldus het parlement. Zuid-Afrika had al eerder dat probleem, maar een meertalig volkslied bleek niet de oplossing.
Zuid-Afrika is een van de landen met veel talen, en kent enkele provincies die ook meertalig zijn. Communicatie over een taalgrens heen kan mensen verbinden zodat ze elkaar begrijpen, maar soms zorgt het er voor dat men elkaar juist niet begrijpt.
Het inwisselen van woorden gebeurt overal in de hiphopcultuur. In Nederland rapt de bekende groep De Jeugd van Tegenwoordig voornamelijk in het Nederlands, en dat vullen ze aan met Engelse, Surinaamse en zelfbedachte woorden. Dit gebeurt nog vaker in Zuid Afrika.